‘Herschrijven?’ zei ze, ‘je bedoelt, mijn hele verhaal hérschrijven?!’ Ze was zo goed als klaar, nog twee hoofdstukken. Haar verhaal was emotioneel nogal pittig en dus had ze het een maand aan de kant gelegd. ‘Die hoofdstukken nog en daarna de punten en de komma’s’, dacht ze maar ik haalde haar uit de droom. Juist nu haar hele verhaal op papier stond, stond er een andere schrijftaak op haar te wachten: het herschrijven van haar verhaal. En dat had ze niet aan zien komen.
Waarom herschrijven van je verhaal moet?
Voor veel schrijvers is deze fase niet het favoriete onderdeel van het schrijven van het boek. Vooral bij levensechte verhalen heb je je persoonlijke relaas helemaal opnieuw doorvoeld en nu moet je er nóg ‘ns een keer doorheen. Get! Ik begrijp de frustratie maar zie het als het bouwen van een gebouw: de grote lijn staat en nu gaat het om de finesse. Het spijt me maar je bent nog niet klaar…
Omdat je gaten gaat vullen
Gaten vullen moet. Tenzij je gatenkaas af wilt leveren bij je lezer die er dan zelf maar een verhaal van moet maken, maar waarschijnlijk wil je dat niet. Voor jou lijkt het verhaal logisch, daarom heb je het zo geschreven zoals het er nu staat. Maar voor een ander zijn er stukken die minder relevant zijn, vertragend werken, minder goed zijn of nog veel belangrijker: waar iemand het verhaal niet meer begrijpt omdat er een stuk mist. Daar moeten tussenzinnen voor geschreven worden en soms zelfs hele alinea’s. Zie het als de ‘trappen en liften’ die nodig zijn om het gebouw tot één geheel te maken. Je lezer kan niet zonder verbindingen want juist die maken het af.
Omdat het moet kloppen
Je hebt je verhaal geschreven en natuurlijk zie je het zelf niet helemaal meer. Al tweehonderd keer heb je je verhaal gelezen. Sommige alinea’s kun je misschien zelfs uit je hoofd opdreunen. Je bent de enige niet! Er komt nu een ander moment aan, een heel belangrijke. Durf je ‘ontwerp’ aan anderen te laten lezen want die zien beter dan jij waar je verhaal schittert, emotioneert, hapert en brokkelt. Tip: vraag niet één persoon om mee te lezen, maar het liefst drie; geeft één persoon je iets terug over een hoofdstuk of alinea, dan is dat maar een mening van die ene persoon, maar geven drie mensen je hetzelfde terug, dan weet je genoeg.
Omdat je op de lezerstoel moet gaan zitten
Op een stoel zitten is iets heel anders dan hem ontwerpen. En dat is wat je al die maanden hebt gedaan: je verhaal ontwerpen. Je bent misschien bezig met heel gaaf materiaal dat nogal blijkt te zweten als je er tien minuten op zit. Of de zijden stof is wel heel mooi, maar na twee diners krijg je de vlekken van de gemorste jus er niet meer uit. Begrijp je wat ik bedoel? Soms heb je er ontzettend veel plezier in gehad om dat ene hoofdstuk te schrijven en nu je op de lezerstoel zit en herschrijft, denk je ‘wat moet ik als lezer eigenlijk met deze informatie?’ Heel goed! Zo’n stuk is geweldig om te schrijven maar irrelevant voor je lezer. Geniet ervan dat je ervan hebt genoten! Maar nu, tijdens het herschrijven, heb je twee opties: schrappen of het desbetreffende stuk relevant(er) maken voor je lezer.
Schrijftip!
Begin met goede moed aan het herschrijven van je verhaal want als je van schrijven houdt, is dit ook de fase van de mooimakerij, van zinnen lekker laten lopen, ritme zoeken, metaforen invoegen en dialogen logisch maken. Zie dit als een deel van je creatieve schrijfproces. Anders, absoluut, maar wel net zo mooi om te doen.
Meer schrijftips? Schaf het boek aan ‘Zo doe je dat, je levensverhaal schrijven’!