Je levensverhaal schrijven? In deze blog 15 tips

Waarom zou je eigenlijk nog een boek over je leven schrijven als de hele bibliotheek al volstaat met boeken? Heeft het schrijven van mijn levensverhaal of boek nog wel zin, zou je kunnen denken. Absoluut! Het levensverhaal is populairder dan ooit. In deze blog vind je 15 schrijftips om het jouwe te schrijven. 

Je levensverhaal schrijven, een stappenplan

1.  Begin met herinneringen

Je levensverhaal schrijven zal je verrassend meer opleveren dan het boek alleen. Dat begint al bij het verzamelen van herinneringen; van het ene laadje kom je terecht in het andere. Hoe kun je het verzamelen van je herinneringen het beste aanpakken?

Er zijn mensen die – nog voordat er een boekidee is – beginnen met

• foto’s bekijken
• brieven lezen
• muziek luisteren
• betrokkenen van je verhaal interviewen
• locaties van vroeger bezoeken

Toch is het naar mijn idee niet verstandig dit als startpunt te nemen.

Waarom? Omdat deze hulpmiddelen een grote hoeveelheid aan herinneringen naar boven halen. Er is zo ontzettend veel, dat overzicht ver te zoeken is. Vaak blijft iemand eindeloos in de onderzoeksfase hangen. Dat is niet erg, maar het brengt je helaas ook niet verder.

En eerlijk is eerlijk, het is een prachtig excuus. Voor de derde keer naar het dorp van toen, je tante interviewen, nog een keer dat lied beluisteren, naar het Nationaal Archief, enz.  Zo begin je niet aan het schrijven van je boek, want ‘de achtergrondinformatie van het te schrijven boek is nog niet compleet’. En dat is jammer, want het schrijven begint niet bij de fontein aan feiten, maar bij een specifiek kernthema.

Feiten zijn ondersteunend aan het verhaal, niet andersom.

Je boek schrijven is een hartewens. Het ligt voor de hand om stil te staan en naar je hart te luisteren. Maar sommige herinneringen en (stamboom)feiten steken pas later in het proces de kop op en zo lijkt je voorbereidende werk nooit af. Dat kan niet de bedoeling zijn. Breng daarom het in kaart brengen van je herinneringen op in twee rondes. Verderop in de tekst lees je wanneer de tweede ronde begint.

Je levensverhaal schrijven; de eerste ronde herinneringen

• Zorg voor een rustige omgeving, pen en papier
• Houd het eenvoudig: schrijf die herinneringen op die op dit moment naar boven komen (tip: wees niet volledig, dat kán namelijk niet)
• Bepaal hoelang je erover mag doen: definieer een tijdbestek (bijvoorbeeld een week, een dag of zelfs een uur)
• Schrijf de mensen op die belangrijk zijn, of zijn geweest
• Wat waren de keerpunten in je leven? Welke emoties voelde je daarbij?
• Denk aan de locaties van die gebeurtenissen, waar vond het plaats?

Chronologisch of toch niet?

Je levensverhaal schrijven kan rommelig verlopen en dat is helemaal niet erg. Het fijnste is om er voor nu voor te kiezen chronologisch te werk te gaan. Zo houd je overzicht.

Zet je belangrijkste gebeurtenissen op rijtje. Zie het als een tijdlijn, met daarop de levensgeschiedenis die je gaat schrijven. Is dat niet wat saai? vraag je je misschien af. Zou kunnen, maar het hoeft niet. Vergeet niet dat we nog niet bezig zijn met je het schrijven van je boek, maar dat we alleen nog maar de belangrijkste punten van je leven in beeld brengen.

Het gaat eerst over wat je gaat schrijven, niet hoe. Het is verstandig dit niet door elkaar heen te halen. Het beste laat je je (schrijf)schrift nog even dicht.

Door alle gebeurtenissen in een overzicht te zien, zie je de rode draad of je thema van je verhaal.

2. Hoe schrijf ik een autobiografie, en voor wie

Je levensverhaal schrijven, voor wie doe je dat? Tijdens de schrijfweken in Spanje EN tijdens het schrijfprogramma in Nederland besteden we veel aandacht aan de vraag: voor wie schrijf je je boek? Voor wie ga je maanden, misschien wel jaren achter je bureau zitten en je laptop open klappen om te schrijven?

Want wie je lezer ook is, bedenk dat jouw lezer – of dat nu je kinderen zijn of het grote publiek (echt, het maakt niet uit!) – je verhaal leest omdat hij of zij geraakt of vermaakt wil worden. 

Een cursist zei het zo:

Ik weet nu wat ik door wil geven door mijn boek te schrijven. Een verademing om zo naar mijn levensverhaal te kijken. Schrijven is geven!

Je levensverhaal schrijven kan therapeutisch aanvoelen en daar is niets mis mee. Is dat het doel van het boek, dan kan je er altijd voor kiezen het verhaal in eerste instantie voor jezelf te schrijven. Zo raken jij en je verhaal de rauwe randjes (een beetje) kwijt. Daarna kun je alsnog je boek schrijven voor de kinderen of het grote publiek. Het een hoeft het ander niet uit te sluiten.

Maar als je voor de buitenwereld schrijft, hoe maak je je levensverhaal dan interessant voor ze?

Het allerbelangrijkste is dat het de lezer gaat om de ontwikkelingen in het verhaal. Dat betekent dat je jezelf mag laten zien. Schrijf over wat je overkwam, hoe je desondanks toch vooruitging, wat je uitdagingen waren, waar de gebeurtenissen plaatsvonden, welke ontdekkingen je deed op je levensreis, wie je vergezelde, wat je ommekeer was en hoe je tot oplossingen kwam.

Afhankelijk voor wie je schrijft, definieer je waar je verhaal in essentie over gaat. Voor je kinderen schrijven, levert een ander verhaal op dan schrijven voor het grote publiek.

3. Je levensverhaal schrijven vraagt om een specifiek thema

Hoe kan ik het beste mijn levensverhaal schrijven? Een boek schrijven over jezelf nodigt uit tot openheid en kwetsbaarheid. We tuimelen soms over de hoeveelheid van wat we willen schrijven. Het helpt als je je thema specifiek maakt. Alhoewel de herkenning voor lezers juist zit in het universele gaat het om jóuw verhaal. Het helpt om tijdens het schrijven van je levensverhaal te kiezen. Dat schrijft een stuk prettiger. 

Probeer weg te gaan van algemeenheden en schrijf jóuw levensverhaal. Een verhaal waar een ander niet omheen kan. Maak je thema daarom zo specifiek mogelijk.

4. Je levensverhaal schrijven vraagt om structuur

Je levensverhaal schrijven vraagt om een goede structuur. Als je je herinneringen in kaart hebt gebracht en een thema te pakken hebt, weet wat je gaat schrijven en voor wie. Nu komt het erop aan dat de structuur staat. 

Hoofdstukken van je boek

Dit is een van de moeilijkste dingen om te doen, misschien wel omdat het zo eenvoudig líjkt. Het kan helpen twee punten neer te zetten: waar je wilt beginnen in je verhaal en waar je eindigt. Zet deze punten op papier met een lijn ertussen en schrijf vijf andere momenten op, alsof dat de hoofdstukken zijn. Zet daaronder de herinneringen die erbij horen en maak ze voor jezelf zo levendig mogelijk. 

Blog: nog even over die 7 mensen die een boek schrijven over hun leven

De tweede ronde herinneringen 

Je levensverhaal schrijven vraagt een  tweede ronde herinneringen. Daarom zet je per hoofdstuk zoveel mogelijk feiten en herinneringen neer. Hoe gedetailleerder hoe beter. Foto’s kijken en brieven lezen kunnen daarbij helpen. Ook hier geldt: je kúnt niet volledig zijn. Niet alles hoeft in je boek! Waarschijnlijk kun je nu ook een deel van de eerste ronde herinneringen weggooien omdat je inmiddels weet waar je niet over gaat schrijven. Ook dat helpt je!

5. Schrijf in de weerspiegeling van je leven

Na al het voorbereidende werk ben je aangekomen bij het schrijven zelf. 

Autobiografisch schrijven kun je op meerder manieren invullen, dat is juist het boeiende aan schrijven. Het is een proces. Je kunt bijvoorbeeld gebeurtenissen beschrijven. Als je dat doet ben je al snel aan het opsommen. Als je kinderen hoort praten zeggen ze vaak en-toen-en-toen-en-toen. Dit is vergelijkbaar met de volwassen versie en-toen-en-daarna-en-vervolgens-meteen daarna enz. Beste zonde, want je schrijft dan geen verhaal maar somt op. 

Hoe dan wel? Show, don’t tell

Om je lezer te laten ervaren wat jij meemaakte, komt het erop aan dat je gaat beschrijven wat er waar en wanneer gebeurde, compleet met zintuigen en metaforen. Het Show, don’t tell principe. Laat zien, horen, ruiken, proeven en voelen wat je meemaakte, maar vertel het niet. Zo trek je binnen no time je lezer in je verhaal. 

Dit zijn de 5 beste schrijfboeken voor het schrijven van je levensverhaal

Schrijven over je leven is therapeutisch. Het raakt het leven dat je leeft. Juist in die kwetsbaarheid wemelt het van gevoelens. Daarom: wees lief voor jezelf ♥

Je levensverhaal schrijven zoals alleen jij dat kunt

Stel dat je schrijft over je overleden partner, dan komen verliefdheid, de trouwerij, de eerste ruzies, de vakanties, de dood, het rouwen en al die andere momenten langs. Je beleeft ze opnieuw. Met enige afstand naar je eigen verhaal kunnen kijken, is prettig. En dat is precies wat ik bedoel met de titel van de laatste stap.

Door boeiend en helder te schrijven raak je je lezers

Schrijf je levensverhaal zo op dat het een mix is van ups en downs. Alleen je verdrietige emoties schrijven werkt verstikkend en houd je lezer tegen verder te lezen. Zorg daarom voor een afwisseling van positieve en negatieve ervaringen, en beschrijf het. Want door het Show, don’t tell principe zul je je lezer raken met jouw verhaal. Pagina na pagina.

Hulp nodig bij je levensverhaal schrijven?

Ben jij begonnen met het schrijven van je levensverhaal? Weet dat er hulp is als je het nodig hebt. Al meer dan 6.000 mensen kochten het boek Zo doe je dat, je levensverhaal schrijven (6e druk).  Het boek staat tjokvol tips en bevat een uitgebreid (en fijn!) stappenplan voor je boek. 

Liever kennismaken met Brenda van Es?

Loop je steeds vast bij de structuur van je boek? Verlies je het overzicht of krijg je maar geen lijn in je levensverhaal? Je boek schrijven hoef je niet alleen te doen. Brenda biedt verschillende programma’s aan waarmee ze je helpt naar overzicht, rust en vertrouwen. Zodat jouw boek er komt!

Plan hier een zoomgesprek in met haar.

Koop hier het boek Zo doe je dat, je levensverhaal schrijven